2024 Türkiye Rüya Temaları Araştırması

Ön Sonuç Raporu

Hazırlayan: Psk.Dan. Ali Rıza Duru

Rüya Enstitüsü olarak 01.12.2024 – 20.12.2024 tarihleri arasında yürüttüğümüz Rüya Temaları Araştırmamız, 2024 yılında görülen rüyaların genel karakteristik özelliklerini belirlemeyi hedeflemektedir. Bunun için demografik soruların yanında, madde bağımlılığı, uyku ve psikopatolojik durum gibi rüya temalarını etkileyebilecek sorular sorulmuştur. Buna ek olarak rüyalardaki genel duygudurum, rüya ve uyanık yaşam arasındaki benzerlik ve farklılıklar; kabus, tekrarlayan rüya, lüsid rüya ve prekognitif rüyalar gibi bazı rüya türleri kategorik olarak sorulmuştur. Yine 2024 yılında Türkiye’de ve dünyada gerçekleşen toplumsal olayların rüyalara olan etkileri sorularak rüyanın sosyal psikolojik etkilenimlere açıklığı araştırılmıştır. Buna göre anketimizde öne çıkan bazı sonuçları aşağıda açıklamaya çalışacağız. Ankete toplam katılım 153 kişidir.

Demografik Özellikler

Yaş: 13-20 yaş: %2.6, 20-30 yaş: %33,3, 30-50 yaş: %46,4, 50 ve üzeri yaş: %17,6

Cinsiyet: %84,3 Kadın, %14,4 Erkek, %1,3 LGBT

Şehir: 28’i Türkiye’den, 4’ü yurtdışından olmak üzere toplamda 32 ayrı şehirden katılım olmuştur. Türkiyeden katılan şehirleri aşağıda görebilirsiniz. 

Eğitim Durumu: Liseye kadar %0, Lise %13,1 , Lisans %60,8 , Yüksek Lisans-Doktora %26,1

2024 yılı içindeki temel travmatik olaylar. 

%13,1 doğal afet; deprem,sel, yangın vb., %4.6 anne, baba, kardeş kaybı, %13.7 göç, %28.1 önemli bir ilişkinin bitimi, %15 iş yerinde kötü muamele, %4.6 kaza geçirmek, %15 kendinde veya aile üyelerinde kronik gidişli hastalık tanısı

Katılımcıların %37,9’unun düzenli olarak rüyalarını yazdığı Rüya Günlükleri bulunmaktadır. Rüyalarını hatırlama oranları: %11.8 her zaman, %49 sık sık ve %39.2si ise bazen hatırladığını belirtmiştir.

Katılımcıların yaklaşık %15’inin rüyalarının hayatlarındaki önemli kararlarda oldukça etkili olduğu buna karşın çoğunluğun kararlarında zayıf bir etkisi olduğu anlaşılmaktadır.

Bu yıl rüyalarda en çok görülen ünlü, tanınmış kişiler (sanatçı, yazar, fenomen, siyasetçi vb)

Bu yıl rüyalarda en çok  Recep Tayyip Erdoğan, Beren Saat, Ekrem İmamoğlu,  Tarkan  görülmüştür. 

Bu yıl rüyalarda en çok görülen semboller 

Deniz (%4.74), Araba (%3.06), Su (%1.67), Ev (%1.39), Yıldız (%1.11), Otobüs (%1.11), Ağaç (%1.11), Silah (%1.11), Merdiven (%0.84), Hayvan (%0.84), Gemi (%0.84), Uçak (%0.84)

Bu yıl rüyalarda en çok görülen hayvan figürleri 

Kedi (%17.99), Köpek (%17.15), Yılan (%10.04), Kuş (%6.69), Böcek (%4.18), Fare (%3.77), At (%2.93), Aslan (%2.09), Kaplumbağa (%2.09), Balina (%1.67), Balık (%1.67), Kaplan (%1.26), Örümcek (%1.26), Ejderha (%0.84

Ülkenin temel gündemleri içinden bu yıl rüyalarda en çok görülen temel konu başlıkları

Deprem (%20.31), Kadın Cinayetleri (%18.75), Savaş (%14.06), Doğal Afetler (%10.94), Ekonomi (%9.38), Seçim (%6.25), Şiddet (%6.25), Cinayetler (%3.12)

Dünyanın temel gündemleri içinden bu yıl rüyalarınızda en çok gördüğünüz temel konu başlıklarını yazınız.

Savaş (%37.25), Deprem (%9.8), Ekonomi (%9.8), Göç (%5.88), İklim Krizi (%5.88), Şiddet (%5.88), Kuraklık (%3.92), Terör (%3.92), Doğal Afetler (%3.92), Sağlık (%3.92), Kıtlık (%3.92)

Katılımcılardan 2024 yılında gördükleri ve etkisinde kaldıkları 1 rüyalarını yazmaları istendi. Yazılan rüyalar metin analizi yoluyla incelendiğinde ortak tema ve duygular açısından aşağıdaki listeyi yapmak mümkün hale geldi. 

Ortak Konu Başlıkları

1. Kaygı ve Endişe:
   • Doğal afetler (deprem, sel, kıyamet)
   • Savaş, terör, kaçış
   • Ekonomik sıkıntılar, kayıplar (iş, para, sahiplik)
   • Belirsizlikler ve çözümsüzlük (bir yere ulaşamama, kaybolma)
   • İstem dışı kontrol kaybı (araba kullanma, düşme, cinayet)
2. Aile ve İlişkiler:
   • Aile bireyleriyle ilgili kaygılar (ebeveyn kaybı, çocukların zarar görmesi)
   • Geçmiş ilişkiler ve ayrılıklar (eski partnerler, nişanlı/eş ile ilgili rüyalar)
   • Aile içinde anlaşmazlık ve iletişim eksikliği
3. Kaos ve Felaket:
   • Kıyamet senaryoları, dünya sonu
   • Şiddet ve çatışmalar (silahlı baskınlar, büyük dalgalar)
   • Toplumun çöküşü ve huzursuzluk (hırsızlık, suçlar)
4. Kayıplar ve Arayış: 
   • Maddi ya da manevi kayıplar (çocuklar, eşyalar, kimlikler)
   • Geçmişe duyulan özlem (vefat etmiş aile üyeleriyle temas)
   • Manevi yolculuklar ve rehberlik arayışı
5. Doğa ve Çevre:
   • Doğal manzaralar (şelale, yeşillikler, deniz)
   • Hayvanlarla ilgili rüyalar (yılan, kedi, kaplumbağa)
   • Doğanın yıkımı ve çevresel kaygılar (kirlilik, kuraklık)

Ortak Duygular

1. Korku ve Panik:
   • Felaket ve kaos anlarında (yangın, dolunay, patlamalar, saldırılar)
   • Tanıdık olmayan durumlar ve kişilerle karşılaşma
2. Kaygı ve Çaresizlik:
   • Kaçma ya da korunma ihtiyacı
   • Sevilen birini kaybetme korkusu
   • Maddi/manevi kayıplar karşısında duyulan yetersizlik
3. Hüzün ve Yas:
   • Geçmişte kaybedilen kişilere duyulan özlem
   • Ayrılıkların ve kayıpların duygusal izleri
4. Öfke ve Hayal Kırıklığı:
   • Haksızlık ve adaletsizlik hissi (şiddet, ekonomik zorluklar)
   • İlişkilerde yaşanan çatışmalar
5. Mutluluk ve Umut:
   • Sevilen kişilerle anılar
   • Doğa ve huzur verici ortamlarda bulunma
   • Gelecekle ilgili umutlar (çocuk sahibi olma, başarı)

Çalışmanın Önemi

Bu araştırma, rüyaların bireylerin bilinçdışında toplumsal olaylar ve kişisel deneyimlerden nasıl etkilendiğini anlamak açısından büyük bir önem taşımaktadır. Katılımcıların rüyaları, doğal afetlerden savaşlara, ekonomik zorluklardan ailevi ilişkilere kadar geniş bir yelpazede temaları içermektedir. Rüyaların sosyal ve psikolojik etkilenimlere açıklığını araştıran bu çalışma, bireysel bilinçdışının toplumun kolektif bilinçdışıyla olan bağlantılarını da gözler önüne sermektedir. Özellikle 2024 yılında Türkiye ve dünyada yaşanan önemli olayların bireylerin rüyalarına nasıl yansıdığı incelenerek, bu olayların psikolojik izleri daha iyi anlaşılabilir hale gelmiştir. Bu bağlamda, rüyalar, bireylerin stres, kaygı ve travma gibi duygusal durumlarını ifade etme ve anlama açısından önemli bir araç olarak değerlendirilmektedir.

Sonuç

Araştırma, bireylerin rüyalarının içeriğinde belirgin şekilde yer alan ortak temaları ve duyguları ortaya koymuştur. En sık karşılaşılan temalar arasında doğal afetler, savaş, ekonomik sıkıntılar, kayıplar, kaos ve felaketler öne çıkmaktadır. Ayrıca, aile bireyleriyle ilişkiler, geçmişe duyulan özlem ve gelecekle ilgili belirsizlikler gibi kişisel temalar da rüyalarda sıkça yer bulmuştur. Duygusal olarak, korku, kaygı, hüzün ve çaresizlik gibi negatif hisler öne çıkarken, mutluluk ve umut gibi pozitif duygular da daha sınırlı olmakla birlikte gözlemlenmiştir.

Bu bulgular, rüyaların bireylerin bilinçdışındaki kaygıları, travmaları ve umutları anlamada güçlü bir araç olduğunu göstermektedir. Araştırma sonuçları, bireylerin bilinçdışında toplumsal olayların nasıl yankı bulduğunu anlamaya yardımcı olurken, psikoterapi süreçlerinde rüya analizine olan ilgiyi artırma potansiyeline sahiptir. Bu çalışma, rüya temalarının ve bireysel bilinçdışının, psikolojik sağlığı ve toplumsal farkındalığı anlama sürecinde ne kadar etkili olabileceğini göstermeyi hedeflemiştir.